گفتمان عرفانی ادعیه معصومین علیهم السلام

چکیده: آموزه های معنوی- معرفتی رسیده از ائمه اطهار علیهم السلام، شامل چهار حوزه رفتاری، روانی، صفاتی و عرفانی بوده که در این میان، ادعیه -که در واقع سخن ولی با مولاست - از جایگاه ویژه ای برخوردار است، به گونه ای که می توان آن را، از معارف معنوی خاص معصومین علیهم السلام دانست. علاوه بر این، تبیین لایه عرفانی، به عنوان حوزه ای که درصدد بیان رابطه انسان با خداست، اهمیت والاتری داشته؛ چرا که مباحث رسیده از ائمه اطهار - علیهم السلام- در این زمینه، به لحاظ شرایط مختلف فرهنگی، اجتماعی در بسیاری از مقاطع تاریخی، دچار بی مهری و مهجوریت های شدید شده است. از طرفی، جهان امروز نیز تشنه مسائل معنوی و عرفانی بوده و در این راستا مکاتب و فرقه های فراوانی، برای جذب جوانان به عرفان بی شریعت، التقاطی و مخرب گام برداشته اند. گفتمان کاوی نیز به عنوان یک روش زبان شناسی، می تواند با بررسی عوامل درون متنی و برون متنی، به دنبال کشف معنا یا معانی مرکزی متن، دریچه ای تازه به فهم این معارف بگشاید. از همین رو، این رساله تحت عنوان"گفتمان عرفانی ادعیه" سعی برآن دارد تا به کشف فضای حاکم بر زیارت امین الله و دعای کمیل، بپردازد و به مدد این سیر از مباحث زیربنائی و اصلی، چهارچوب اصلی تفکر معصومین - علیهم السلام- را نسبت به عرفان، تبیین کند و با استفاده از این روش و ساختار نظام مند، رویکردی جدید و عمیق تر، راجع به سایر احادیث و روایات، در باب عرفان و معرفت الهی، ارائه دهد. در این راستا، این پژوهش ضمن معرفی روی کردهای مطرح در گفتمان کاوی، مجموع مولفه های کاربردی این نظریات را معین نموده و پس از آن به متناسب سازی این روش با زیارت امین الله و دعای کمیل پرداخته است. بررسی های انجام گرفته در این زمینه نشان داد: گفتمان عرفانی ائمه در صدد است تا سالک در سایه سار انسان کاملی که خداوند معین کرده، مراحل منسجم و پیوسته سیر الی الله را طی نماید و با اتصاف به اسماء الهی، سراسر زندگیش تجلی خدای واحد شده و به تصعید تکاملی اش که همان فنای فی الله است نائل آید.